• .
  • (+593) 0981 325 128
  • Chat WhatsApp

Publicaciones


Lic. M.Mercedes Males R.
Otavalo-Ecuador

Indice de poemas

MAMITAMAN A MI MADRECITA
Achiklla ñawiku kanki
Pakari punchashinami kanki
Shuk punchami ñuka huchumanta rirkanki
ñukanchik shunkupimi kawsankirak
kawsayta kushiyachinkapak
Luz de nuestros ojos
Aurora de cada amanecer
Un día te fuiste de nuestro lado pero
Reinarás siempre en nuestro corazón
Alegrando nuestras vidas siempre estarás.

 

KUYASHKA MAMITA MADRE QUERIDA
Mamita sumak warmikumi kanki
huyashka mishki shunkuku
Hawapachamanta kuyllurshinami kanki
Sumak kawsaytami kunki
huyayta llamkayta shinchiyachikmi kanki.
Madrecita abnegada
Amorosa Dulce y tierno corazón
Lucero del espacio celestial
Esencia de perpetua vida
Símbolo de amor y trabajo

 

ÑUKA HUYASHKAKUMAN A MI SER AMADO
Ñuka wayra samaymi kanki
Ñuka upyak yakumi kanki
Ñukata punchayachik intimi kanki
Punchan,punchan pakarishkantin
Kikin huyaylla ñawikuta
Ñuka shunkuta kushiyachinmi
Hawa pachata rikushpaka
Samay tukurinkakaman kanki.
Eres el aire que respiro
Eres el agua que yo bebo
Eres el sol que me alumbras
cada mañana ; y al despertar
miro hacia el espacio celestial
tu cálido rostro angelical
Que anima mi corazón
hasta mi última agonía.

 

HUYASHKA MAMITA A MI MADRECITA QUERIDA
I  
Ñuka huyashaka mamita
Ñuka shunkupi charisha
Na kunkashachu mamita
tukuy punchapimi yuyasha.
Madrecita querida
estarás siempre conmigo
nunca te voy a olvidar
Siempre te recordaré.
II  
Sisakushnami kanki mamita
Ñukaman samayta karawashkanki
Ñukaman kawsayta karawashkanki
Chaymanta yupaychapani mamita.
Fuiste como una perfumada flor
tú me diste compasivo aliento
tú me diste abundante vida
Te doy gracias por todo mamita.
III  
Shuk michakushnami kanki
Ñanta punchayachishpa kanki
Kuyllur shinami kanki
Ama sakiwankichu mamita.
eres como una luz radiante
que alumbras mi caminar
mamita eres la estrella fugaz
Nunca te alejes de mi.
IV  
Ukllawanki mamita
Huyawanki mamita
Kampak samaywan
kawsachiway mamita.
abrázame fuerte mamita
quiéreme mucho mamita
resurge pronto mi vida
con tu aliento madrecita mía.
V  
Ama sakiwaychu mamita
Kikimpak Amuklla makikuwan
Umakuta llampuchiwayari
Ñuka huyashka mamita.
no me dejes madrecita
con tus cálidas manos
acaricias mi ser
Mi adorada madrecita.

 

CHULUNLLATA MASHKASHPA BUSCANDO LIBERTAD
Ñukanchik llaktata rikuk runami kanki
kamupi killkashkami saquirinka
kayta chayta tukuylla purishunmi
mana samankichu, chulunlla sakirinkakaman
mana pakta pakta kawsayta charinchikchu
Apukkunata sinchi sinchi nina kanchik
wipalata hawaman churashpa kanki
Ñawpaman kushilla rikushpapacha kanki.
Leal y justo que luchas por tu pueblo
Escrito quedará en las líneas de la historia
Oleadas inmensas caminan por doquier
No descansan hasta buscar la libertad.
Indignada tu gente por tan desigualdad
Dureza y castigo para estos gobernantes.
Alzaras tu bandera de lucha
Siempre altivo y mirada serena.

 

HUYASHKA PACHAMAMITA AMADA NATURALEZA
I  
Ñuka huyashka pacha mamita
Killu intiku ñukata jatachiwan
Yura puyuwan pukllashpa chishanki
Mushuk kawsayta karawanki.
Mi amada naturaleza
con tu radiante sol me cobijas
jugando con tus blancas nubes
en el ocaso de una vida nueva.
II  
Ñuka huyaylla pachamamita
Puka sisakukuna wacharin
Waylla pampapi hicharin
Ñuka kawsayta kushichishpa kankapak.
mi amada naturaleza
en ti crecen rosas rojas
dispersas en su verde prado
dando encanto a la vida.

 

ÑUKA SUMAK MASHIKUMAN A MI GRAN AMIGA
Mashi, mashiku
Wiki yakukushna
Alpa mamapi hillarinki
Mushuk yachaykunata
Katik wawakunapi
Tarpushpa sakinki.
amiga mi gran amiga
como gotitas de agua
te derramás en la tierra
sembrando sabiduría
dejarás un legado
En la nueva generación.

 

ALLPAMAMITAPAK LOOR A LA TIERRA
I  
Sumaklla saraku illarikpika
Pishi kawsayta karanka?
Achiklla yakuku tukurikpika
Imashi ñukanchikka tukushun?
Si se pierde el divino maíz
quien nos dará vida?
si se acaba el agua clara
que haremos sin ella?
II  
Yurakunata muyuntinta tarpushun
Allpamamata shunkuwan kamashunchik
Ama tukurichun sakishunchik
Tukuy huyaywan charishun.
siembra árboles en torno a tí
cuidemos a la tierra con amor
no permitas que concluya la vida
Ámala con todo el corazón.

 

HUYAYTA MIRARIK CRECIENDO EN AMOR
Apunchik Yayami huyayta karan
allpamanta hawa pachakaman
huyarinchik,munarinchik
huyayka sisakushnami tukun
achiklla huyaylla tukun
huyayka sumak samayta kacharin
shunkupi sapiyashpa sakirin
Sumak kawsayta kuwan.
El amor , un regalo de Dios
Comparado con el cielo y la tierra
Nos amamos, nos necesitamos
El amor como las flores del campo
Dando colorido y belleza innata
El amor perfume de violeta
Impregnado en el corazón
Dando vida y esplendor.

 

ÑUSTA REINA
Huyaylla, sumak warmiku
kay pampapi wacharirkanki
sumak huyayta karankapak
kay pachamamapi wiñarirkanki
asichishpa, takishpapash kankapak
kunan tukuy shunkuwan kaipimi kanki
Ñuka kawsayta hatunyachinkapak.
Hermosa y bella mujer
Naciste en este inmenso jardín
Para entregar todo tu amor
Creciste en este bello paraíso
Para contemplar con risas y cantos
Vives presente con tu entrega total
Para engrandecer mi ser inmortal.

 

WARMI MUJER
Warmi, hatun shimikumi kanki
Yaya Dios shutichishkami kanki
Kikinllami shunkuta allichinki
Achiklla shina hapirishpa purinki
Huyaylla rumikushina wasipi tyanki
Huyashka warmiku asirishpa tyakunki.
Mujer palabra sublime, joya bendecida de Dios
Única e incomparable que matizas el alma
Juventud radiante que iluminas el andar
Eres perla preciosa que decoras mi hogar
Risueña y amorosa mujercita encantadora.

 

En memoria del cantautor Aníbal Perugachi
SAKISHPA RIWANKI
Te Vas
Kunanka sakishpami rinki
Kunanka sapallami sakirini
piwanshi rimasha,
Piwanshi asisha,
Hawa pachaman pawanki
Punchan punchan rikuwanki,
Ama hichuwankichu
Ñuka Huyaska shunkulla.
Kunanka chulunllami sakirin
Kunanka llakillami sakirini
Piwanshi rimasha,
Piwanshi asisha
Hawa pachaman pawanki
Chay pachamanta rikuwanki
Ama hichuwankichu
Ñuka Huyashka shunkulla.

 

IMPAKUCHA ÑAWPA RIMAY
Cuento: LAGUNA DE SANPABLO

Ñawpa pachapika shuk hatun tarpuna allpami tyashka nin.Shuk punllaka shuk
wakchalla runakumi chayta yallikushpaka wasikamak runata tantata karay nishkami nin.
Shinapash allpayuk runa llukshishpaka allkukunata kacharishpa wakchalla runata
kashtuchun kachashka, shinapash allkukunaka mana kashtushkachu nin.

Wasikaman runaka wakchalla runaman pakalla tantata karashka nin. Chaypimi
nishka : kikinka allí shunkuta charishkanki, yupaychani, kunanka kanpak aylluta
hapishpa uchalla llukshiri, chay karu urkuman uchalla kallpaychi kaypika imachari hatun
llakitami sakikrini.;ama tikrashpa rukunkichikchu. Payka ñukanchik Apunchik Jesusmi
kaska nin.

Ña hawa urkupi kashpaka tikray rikushkalla nin. Shuk hatun kucha tukushkami
nin. Chay kuchaka IMPAKUCHA shutimi kan.

Killkak: (Kushillaku) María Mercedes Males Ramírez

Indice de poemas